Ρενέ Μαγκρίτ, La Reproduction interdite (Απαγορεύεται η Αναπαραγωγή)
Φοβόταν ο Πλάτωνας ότι ο φιλότεχνος δεν θα μπορούσε να διακρίνει την πραγματικότητα από τα φαινόμενα. Η απόλαυση όμως του φιλότεχνου βασίζεται ακριβώς στην ικανότητα να κάνει αυτή τη διάκριση. Εξάλλου στην τέχνη πάντα υπάρχουν οι "παρενθέσεις" (η κορνίζα του πίνακα, η σκηνή του θεάτρου, η οθόνη του κινηματογράφου, οι βιτρίνες μιας έκθεσης) που αρκούν για να πληροφορήσουν το θεατή ότι δεν πρέπει να αντιδράσει απέναντι σε αυτό που οριοθετούν σαν να ήταν αληθινό. Οι παρενθέσεις εγγυώνται ότι κανείς δεν θα εκλάβει το αποτέλεσμα ως την πραγματικότητα καθαυτή.
Η αποστροφή του Πλάτωνα για τις κατοπτρικές εικόνες και για τη μίμηση εν γένει διατυπώθηκε σε μια εποχή που η τέχνη είχε φτάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα νατουραλιστικής απεικόνισης. Στην εποχή του Πλάτωνα, η μίμηση, η ικανότητα να αναπαριστά ο καλλιτέχνης τον κόσμο όπως αυτός φαίνεται, ήταν μια κατάκτηση πολύ πρόσφατη. Κατά μια έννοια η διαμαρτυρία του Πλάτωνα δεν απευθυνόταν εναντίον όλης της τέχνης γενικά, αλλά εναντίον εκείνης που στην εποχή του αποτελούσε τη σύγχρονη τέχνη.
Ο Πλάτωνας εξισώνει τα αναπαραστατικά έργα τέχνης με τις εικόνες που αντανακλά ο καθρέφτης, οι οποίες, κατά κοινή αποδοχή δεν είναι έργα τέχνης. Ακόμα όμως και αν δεχθούμε ότι τα έργα και οι εικόνες του καθρέφτη ανήκουν στην ίδια τάξη, φαίνεται πως ο Πάτωνας περιέργως αδιαφόρησε για ορισμένες αξιοσημείωτες γνωσιακές ιδιότητές τους: Οι καθρέφτες, και κατ' επέκταση τα έργα τέχνης, χρησιμεύουν περισσότερο ως εργαλεία αυτο-αποκάλυψης παρά ως αντικείμενα που μας επιστρέφουν εκείνο που ήδη γνωρίζουμε χωρίς αυτούς! Φοβόταν ο Πλάτωνας ότι ο φιλότεχνος δεν θα μπορούσε να διακρίνει την πραγματικότητα από τα φαινόμενα. Η απόλαυση όμως του φιλότεχνου βασίζεται ακριβώς στην ικανότητα να κάνει αυτή τη διάκριση. Εξάλλου στην τέχνη πάντα υπάρχουν οι "παρενθέσεις" (η κορνίζα του πίνακα, η σκηνή του θεάτρου, η οθόνη του κινηματογράφου, οι βιτρίνες μιας έκθεσης) που αρκούν για να πληροφορήσουν το θεατή ότι δεν πρέπει να αντιδράσει απέναντι σε αυτό που οριοθετούν σαν να ήταν αληθινό. Οι παρενθέσεις εγγυώνται ότι κανείς δεν θα εκλάβει το αποτέλεσμα ως την πραγματικότητα καθαυτή.
Κανένας καλλιτέχνης δεν έχει την πρόθεση να υποβάλει το κοινό στον κίνδυνο της ψευδαίσθησης. Ηθελημένα δείχνει τι έχει μέσα στο μανίκι του και φανερώνει την απάτη του. Αυτό έκανε ο Mueck μεγεθύνοντας ή μικραίνοντας τα, κατά τα άλλα, υπερβολικά ρεαλιστικά του έργα.
Το γεγονός ότι ο Πλάτωνας άφησε να εννοηθεί ότι η μιμητική τέχνη είναι ένα είδος διαστροφής επέδρασε σε όλη την ιστορία της μεταγενέστερης τέχνης. Μπορούμε δε να τολμήσουμε να πούμε πως η τέχνη μετά τον Πλάτωνα είναι μια συλλογή από σχόλια στο έργο του. Ένα τέτοιο σχόλιο είναι και το έργο του Μαγκρίτ που βλέπεις παραπάνω.
Δες ένα βίντεο της Άσχετης με τίτλο: "Magritte Update" ή "Μ' αυτό το blog ούτε να λουστώ δεν προλαβαίνω!"
Δες ένα βίντεο της Άσχετης με τίτλο: "Magritte Update" ή "Μ' αυτό το blog ούτε να λουστώ δεν προλαβαίνω!"
13 σχόλια:
Ταξίδι στον κόσμο με τα μάτια του ΜΑΓΚΡΙΤ!!!!Γνωστά θέματα ειδωμένα , όμως , από μια άλλη οπτική....ΤΥΧΕΡΑ ΠΑΙΔΙΑ...ξέρετε πόσο σημαντικό είναι να σας δίνει κάποιος την .. ευκαιρία, το έναυσμα;;,Πολυτίμη,να σαι καλά να μας ταξιδεύεις, μαθητές και καθηγητές...ήδη είμαι σ έναν άλλο κόσμο.... ΚΛΕΟΠΑΤΡΑ
Διάβασες Ακέφαλο Κοτόπουλο το σχόλιο της Κλεοπάτρας; Τι λες μπορώ να μη συνεχίσω;
χρονια πολλα νικη!!!!!!!!!!!
συμφωνω με την κυρια κλεοπατρα!!! ειναι τοσο ωραια και ενδιαφερον αυτα που κανουμε και δεν νομιζω να μασ 3αναδω8ει η ευκαιρια, ποτε στη ζωη μασ, καποιοσ να ενδιαφερεται πραγματικα και να μασ τα διδαξει με τοσο εκπληκτικο τροπο!!!
Πολλές θερμές ευχές, Νίκη!!
Και το έργο του Μαγκρίτ που έχεις αναρτήσει αλλά και το βίντεο το δικό σου συνδυάζουν εξυπνάδα και ψευδαίσθηση.Θα ήθελα νά μάθω πως καταφέρνεις και φαίνεται το πίσω μέρος στον καθρέφτη.Ποια είναι η τεχνική;Πάντως βλέποντας το έργο είναι απο τις φορές που πιστεύεις οτι σε αυτόν τον κόσμο δεν είσαι μόνος.Και η μοναξιά μοιράζεται σαν καλογινωμένο φρούτο στα δύο....
Νάντια
Ευχαριστώ πάρα μα πάρα πολύ που με θυμηθήκατε!!!!!!!Δεν έχω χρόνο τελευταία και δεν προλαβαίνω να γράψω σχόλια...Όμως από εβδομάδα θα επανορθώσω!!!!!!!Φιλάκια σε όλους!!!Ματς-μουτς!!!
Αυτό με το φρούτο της μοναξιάς, αν είχε σκεφτεί ο Αδάμ (και εννοώ τον Αδάμ της Παλαιάς Διαθήκης φυσικά), θα είχαμε γλιτώσει όλη την ταλαιπωρία!
“Η ζωή έχει εισβάλει στην τέχνη. Η τέχνη οφείλει να εισβάλει στη ζωή.»
Φανταστείτε μια τέχνη που απελευθερώνεται. Βγαίνει από τα μουσεία, τις γκαλερί, τα ωδεία, τα βασιλικά θέατρα και εισβάλει στη ζωή και την καθημερινότητα. Στολίζει τους τοίχους της πόλης, τα τραμ, τα ρούχα μας. Απευθύνεται σε όλους, προκαλεί τους πάντες, ζητάει απ’τον καθένα να πάρει μέρος, να γίνει κομμάτι αυτής της δημιουργικής έκρηξης.
Lema
Από την εποχή του Πλάτωνα έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι της τέχνης και έχει παρασύρει όλες τις "παρενθέσεις" που κρατάνε την τέχνη αποκομμένη από τη ζωή ( δες για παράδειγμα στις αναρτήσεις 6ης, 8ης, 9ης Νοεμβρίου).
Η ώσμωση τέχνης και ζωής θα γίνει ακόμα πιο έντονη όταν θα πάψουμε να θεωρούμε την πρώτη στολίδι της δεύτερης, γιατί το στολίδι είναι πάντα κάτι "απ' έξω", μια προσθήκη, ποτέ δεν ενσωματώνεται με αυτό το οποίο στολίζει.
Επί πλέον αναγνωρίζω ότι υπάρχουν παρενθέσεις -και επιδιώκω να τις καταργήσω- όταν αναγνωρίζω ότι υπάρχει περιεχόμενο εντός των παρενθέσεων αυτών. Για το περιεχόμενο, ή ενδεχομένως το κενό, ανάμεσα σ΄αυτές γίνεται λόγος εδώ, σ'αυτό το ιστολόγιο.
Βατραχάκια είμαστε μαθημένα σε βαλτοτόπια και τίποτα δεν ξέρουμε για το πέλαγος. Διοργανώνουμε λοιπόν θαλασσινές κρουαζιέρες.
Θα μας ακολουθήσεις, Lema, εμάς τους άσχετους;
Επιπλέον, κόλλησε εκείνο το "επί" με το "πλέον" να γίνει "επιπλέον"
κρατηστε 8εση και για μενα!!!!!
Έχεις εισιτήριο διαρκείας και το ξέρεις!
Δημοσίευση σχολίου